Sosyal Jet-Lag’e Dikkat

Günlük enerjinizi bir türlü dengeleyemiyorsanız, uykularınız size yetmiyorsa ve iyi beslenmenize rağmen sürekli olarak yorgun hissediyorsanız o zaman sosyal jet-lag mağduru olabilirsiniz.

Modern yaşamın insanlar üzerindeki en büyük etkisi görünmez tehlikelere maruz kalmak. Aslında sürekli olarak bir radyasyon bulutunun içine yaşıyoruz ve sinirlerimiz de bundan fazlasıyla etkileniyor. Gitgide yoğunlaşan iş yaşamı, dur durak bilmeyen tempo ve gürültü kirliliği de buna eklenince büyük şehir insanı için yaşam sürekli bir jet lag duygusu içinde geçiyor.

Normalde uzun uçak yolculukları sonrasında saat farkına alışamama ve bünyenin bundan etkilenmesi olarak bilinen jet-lag olgusu sosyal anlamda da bir fenomen haline geldi. Gerçekten de insanoğlu her geçen gün tüm insanlık tarihinin görmediği bir biçimde hızlanıyor. Aynı gün içinde uçak yolculukları yapıyor, kapalı mekanlarda ve yapay ortamlarda daha fazla çalışıyor, sosyal çevresini ve iş çevresini idare etmek, kendini sürekli surette göz önünde tutabilmek için gayret sarf ediyor. Bir günlük gazetenin içindeki tüm yazıların, Ortaçağ’da normal bir köylünün hayat boyu öğrenebileceğinden daha fazla bilgi içerdiğini biliyor muydunuz. Varın nasıl bir bombardıman altında olduğumuzu siz hayal edin.

Tüm bunlara maruz kalan insanların sirkadiyen ritmi de bozuluyor.

Sirkadiyen Ritm nedir?

Sirkadiyen ritm uyuma ve uyanmaya hükmeden, tüm bedensel davranışları ve aktiviteleri bir nevi kayıt altına alan bir saattir. Beynin “suprakiazmatik çekirdek” adı verilen bölgesi tarafından yönetilir ve kişiye uyu- uyan emrini veren bir saattir. Doğuştan itibaren bu saat düzgün çalışmaya programlanmıştır ve kimi etkilere maruz kalmadıkça bozulmadan işler. Ancak unuz uçak yolculukları, günlük ritmin dışına çıkarak uyku saatlerini atlamak gibi faaliyetler bu saattin bozulmasına neden olur. Bunu dengelemek için daha fazla uyumak ya da uykuyu dengelemek için belli saatlerde kafein alarak uyku kaçırmak bu ritmi iyiden iyiye bozabilir. Sonuçta sinirlilik, yorgunluk ve dikkat eksikliği gibi semptomlar görülmeye başlar.

Uçak yolculuğu gibi kısa süreli ritm bozukluklarının yol açtığı klasik jet-lag bir kaç gün içinde atlatılabilir. Ancak günlük yaşama yayılan, sürekli tekrarlanan sosyal jet-lag problemleri tahmin edilemeyecek ölçüde büyütebilir. Sinirlilik, yorgunluk ve dikkat eksikliğine ek olarak hafıza kayıpları, kilo problemleri ve sinir hasarları yaratabilir. Sürekli aç hissetmeye sebep olarak obeziteye de yol açabilir.

Sosyal Jet-Lag Kadınları Daha Fazla Etkiliyor!

Daha iyi bir yaşam ve kriyer için kadınlar sosyal olarak daha fazla çaba harcamak zorunda. Buna ev ve çocuklarla ilgili sorumluluklar da eklenince kadınlarda sosyal jet-lag daha fazla görülebiliyor. Sosyal ve iş çevresinin yarattığı baskı ortamında çok güçlü görünmesi gereken ve rolleri ağırlaşan kadınlar daha az uykuyla yetinmek zorunda kalıyorlar. Bu da kadınlarda uzun süreli sinir bozukluklarının yanı sıra, depresyona ve hafıza problemlerine yol açıyor. Bunun baz çok kötü sonuçları olabileceğini de dikkate almak lazım. En iyi ihtimalle hazırlaması gereken bir sunumu unutan kişi, yaşadığı sosyal jet-lag’ın etkisiyle ciddi bir trafik kazasına da yol açabilir. Bu da en kötü ihtimallerden biri…

Peki Ne Yapılmalı?

Sosyal jet-lag’ı bertaraf etmenin en iyi yolu uyumak. Sessiz bir ortamda uykunuz geldiğinde uyuyun ve saat kurmayın. Sirkadiyen ritminiz bir iki uyku seansından sonra normale dönecektir.

Sirkadiyen ritminizi normale döndürdükten sonra bozulmasına izin vermeyin. Bu hiç uykusuz kalmayacağınız anlamına gelmez. Ancak sosyal jet-lag’ın sadece uykusuzluk problemi olmadığını bilin.

Günümüzde iş alanları da çok kapalı. Özellikle plazalarda çalışanların sosyal jet-lag olma olasılığı daha yüksek. Mümkünse klima yerine doğal havalandırma tercih edin. Öğle tatillerinde mutlaka dışarı çıkın ve yakında bir park varsa orada derin nefes alarak kısa bir yürüyüş yapın.

Belli bir süre teknolojiden uzak durun. Günde bir saat televizyonu, bilgisayarı ve cep telefonlarını kapatmak sizi elektromanyetik ortamdan az da olsa uzaklaştıracaktır.

Hafta sonlarında dışarı çıkmaya, güneş ışığından yararlanmaya dikkat edin.Cuma günü erken uyuyarak terapiye başlayın. Pazartesi günü daha dinç olacaksınız.

Yatak odanızı havalandırın ve az eşya bulunmasına özen gösterin. Cep telefonunuzu oda dışında tutun. Uyumadan hemen önce işle ilgili konulardan uzak durun ve sakinleştirici bir ortamda bulunun.

Son olarak evet kariyer çok önemli ve para kazanmak zorundasınız. Ama kapasitenizi doğru şekilde değerlendirip gerekirse üstlerinize bir makine olmadığınızı da hissettirmekten çekinmeyin.