Genel,  Kariyer,  Sosyal Medya-Teknoloji

Scully Etkisi Nedir?

1993 yılında yayınlanmasının ardından TV tarihinin en sevilen dizileri arasına giren ve 2002 yılına kadar süren The X Files dizisi, baş karekteri Dana Scully’nin adını alan bir fenomeni de başlattı. Scully Effect denilen bu fenomen günümüz kadınları için çok güçlü bir kariyer referansı olarak araştırmalara da konu oldu. Dana Scully bir Stem Karakteriydi.

STEM Kariyeri
S: Science / Bilim
T: Technology / Teknoloji
E: Engineering / Mühendislik
M: Mathematics / Matematik

Stem Kariyeri nedir?

STEM; Science, Technology, Engineering ve Mathematics kelimelerinin baş harflerinden oluşan ve multi-disipliner bilimsel yaklaşıma verilen bir isimdir. The X Files dizisine kadar dizilerde STEM kariyeri yapmış kadın karakterlere rastlanmıyordu. 1992 yılında Kuzuların Sessizliği vizyona girdiğinde ekranlarda tam bir STEM karakteri belirdi. Jodie Foster’ın canlandırdığı Clarice Starling karakteri tam bir yıl sonra çekimlerine başlanan The X Files dizisindeki Dana Scully karakteri için de ilham verdi.

Fox Mulder ve Dana Scully

Dana Scully tıp eğitimini yarıda bırakarak FBI’a katılmış bir ajandır. FBI içinde ufak bir bölüm olan ve tekinsiz bir ajanın başında bulunduğu birime Fox Mulder’ı gözetlemesi için atanır. Fox Mulder çok zeki bir ajandır ve genellikle hasır altı edilmiş dosyalara bir tür “inanç” çerçevesinde yaklaşmaktadır. Dünya dışı varlıklar, paranormal olaylar konusunda özel bir çalışma alanı oluşturmuştur kendisine. Dana Scully, Fox Mulder’ın yardımcısı gibi görünse de Mulder partnerine ortağı gibi davranmıştır ve eşit koşullarda çalışmışlardır. Mulder Scully’nin fikirlerini ve karşı çıkışlarını onun eşiti olduğunu bilerek yanıtlamış ve şüpheciliğine saygı göstermiştir.

Gerçekten de Scully dizi boyunca bilimin kanıtlayamayacağı hiç bir şeye, bizzat tanık olsa bile inanmama kararlılığı gösteren bir karakter olarak sivrilir. Kendisi bir süre sonra paranormal olayları birebir yaşamasına rağmen yine de şüpheci kimliğini bir kenara bırakmamıştır. Aslında dizinin bütününe baktığımızda Scully’nin paranormal olaylarda baş rolü aldığını, bu noktada Mulder’ın “anlama” konusunda yine de yalnız davrandığını ve Scully’nin hemen hemen tüm yükü omuzlamak zorunda kaldığını da gözleyebiliriz. Bu yönüyle The X Files’ın baş karakteri Mulder’dan daha çok Scully’dir.

Scully Etkisi: Kadınların erkek egemen mesleklerde de başarılı olabileceğini, bu noktada rol modellerinin önemli olduğunu gösteren önemli bir örnektir.

Scully karakteri 1992’den itibaren bilim kariyeri yapmak isteyen kadınlar için adeta bir ilham perisi oldu. Geena Davis Enstitüsü Medyada Cinsiyet Rolleri üzerine yaptığı bir araştırmada STEM kadını ilhamının kadınlar için önemli olduğuna değinmiştir. Araştırma (2000 kadınla yapılan bir anket) bir STEM kadınını medyada düzenli olarak görmenin  kadınlar için yol gösterici olduğunu, onları cesaretlendirdiğini ve meslek seçimlerinde etkili olabileceğini gözler önüne sermiştir.

Günümüz kadınları ve (tabi ki öncülleri de) akıllı olarak tanımlanmak istiyor. Sadece saçtan, kaştan, çok güzel bir vücuttan, incelik ve naziklikten ibaret bir varlıklar değiliz. Bu eşitlik mücadelesine çok geriden başlamış da olabiliriz. Ama başarabileceğimizi pek çok örnekte de gördük. İşte Scully’de kurgusal olsa da bunu başarabileceğimizi gösteren örneklerden biri. Başarılı bir rol modeli.

Tanışırız elbet. :)

Siz yazın biz mutlaka size döneriz! İnanmazsanız deneyin. :)