Bağımlılıktan Kurtulmak Ve Çevre Faktörü

Sigara, alkol, aşırı yeme, uyuşturucu madde bağımlılıklarından kurtulmak kişinin, hayatındaki önemli süreçlerden biridir. Bağımlılık tedavilerinde akupunktur, bilişsel yapılandırma, ilaç desteği ve psikoterapi gibi çeşitli tedaviler uygulansa da uzmanlar her yöntemin bir “süreç” olduğunun altını çiziyorlar. Bu süreç kişinin iradesini zorlamasını, yaşam alışkanlıklarını değiştirmesini gerektiren uzun bir süreyi kapsayabilir. Dolayısıyla bağımlılıktan kurtulurken çevresel faktörleri de değerlendirmek ve çeşitli önlemler almak gerekebilir.

Araştırmalar kadınların bağımlılığa daha yatkın olabileceğini ortaya koyuyor. Çünkü kadınlar alışkanlıklarına daha bağlı ve yaşam tarzlarının dokunulmazlığı konusunda çok daha inatçı. Ancak bu inadın olumlu bir tarafı da var, çünkü kadınlar bir şeyi kafaya koyduklarında mutlaka başarmak için de “inat” ediyorlar.

Bağımlılık tedavisi boyunca en olumsuz çevre faktörü size inanmayan kişilerin çevrenizde olmasıdır. Genel olarak insanlar teşvik etmek ve destek olmak yerine direnci düşürmek için çaba sarf ederler. Özellikle de daha önce başarısız olduğunuzu gördükleri konularda. Aslında bu onların kendilerine güven duymamalarından kaynaklanan bir durumdur. Eğer sizinle aynı bağımlılığı paylaşıyorlarsa başarılı olmanız onda bir sorgulama yaratacaktır. Daha da önemlisi başarılı olursanız bağımlılığını meşrulaştıran bir partnerini kaybetmiş olacaktır.

Örneğin siz sigarayı bırakmak için daha önce defalarca karar almış olabilirsiniz. Bu kararlarınızı uygulayamamış olmanız bir kez daha denemenize engel değildir. Ancak sigara bırakma kararınızı açıkladığınızda muhtemelen çevrenizden şunları duyacaksınız: “ Biz bunları çok duyduk! Biz bu filmi daha önce izledik! Bu kaçıncı bırakışın? Eh üç gün dene bakalım, sonra görürüz seni!” Ve bu sizlerin beraberinde alaycı gülümsemeler, dudak büküşler…

Bu sözler ve mimikler her ne kadar direnç düşürücü olsa da sizin kendi kendinize şunu söylemeniz gerekir: “Daha önce yapamamış olabilirim, ama ne kadar çok bırakma kararı alırsam o kadar iyi. Bu sefer başaracağım!”

Bir bağımlılıktan kurtulmak için atılan her adım kişiyi çözüme bir adım daha yaklaştırır ve bu adımların hepsi de bir deneyim oluşturur. O yüzden başarısız adımlarınız da çok değerlidir.

Peki çevreden etkilenmemenin bir yolu var mı?

Aslında var.

1-Susmayı Deneyin:

Bağımlılık tedavisinin başlangıcında ve tedavi boyunca çevrenin, direncinizi düşürmesine engel olmanın en iyi yolu susmaktır. Onlara bir şey söylemeyin. Fark ettiklerinde de bu konuyla ilgili hiç konuşmayın. Daha önce bağımlılığınızdan kurtulmak istediğinizde direncinizi düşüren kişilere hiç bir şey açıklamazsanız onlar da söyleyecek bir şey bulamazlar.

2-İddiaya Girmeyin:

Bir bağımlılık tedavisinde kişinin yapacağı en iyi şey kendine söz vermekse, en kötü şey de birileriyle iddialaşmaktır. Bağımlı taraf siz olduğunuz için (karşınızdaki de bağımlı olabilir ama bırakma iradesinden bahsediyoruz) karşınızdaki iddiayı kazanmak için bel altı vuruşlar yapabilir. Sizinleyken daha fazla sigara içmek ya da zayıflamaya çalıştığınızı bile bile evinize kocaman hamburgerlerle gelmek gibi. Eğer alkol bağımlılığından kurtulmaya çalışıyorsanız iddia altındayken hemen her türlü içkili ortama davet edileceğinizi bilin.

3-Kara Liste Çıkarın:

Bağımlılık tedavisinde sizi olumsuz etkileyebilecek arkadaşlarınızdan ve aile üyelerinden uzak durmak iyi bir yoldur. (Eşiniz, anne – babanız sizi destekleyecektir, eğer desteklemiyorlarsa başka sorunlar var demektir.) Daha önce direncinizi düşüren, çabalarınızı alaya alan ve rekabete girişen kişilerin bir listesini çıkarın ve mümkünse tedavi süresince hiç görüşmeyin. Böyle bir olanağınız yoksa da kendi önlemlerinizi uygulayın. Örneğin bir yere kahve içmeye gittiğinizde kapalı mekanda oturmak için ısrarcı olun. Böylece o kişi de karşınızda sigara içemez.

4- Bu Sizin Hayatınız:

Çevrenizden ne kadar etkilenen bir insansınız bunu bilemeyiz ama bağımlılığınızın tamamen sizin yaşam kalitenizi düşürdüğünü ve bir noktadan sonra (o çok etkilendiğiniz) çevrenizin de “yazık, geçmiş olsun” demekten başka bir şey yapamayacağını bilin. Bu tamamen sizin hayatınız ve onu başkalarının düşüncelerine teslim etmeyin.